သက္တမ္း၀က္

သက္တမ္း၀က္ ( Half-Life ) ဆိုသည္မွာ မႈလ ေရဒီယိုသတၱိၾကြမႈ႕၏ တ၀က္တိတိ ကုန္ဆံုးရန္ ၾကာခ်ိန္ ( တနည္း )၊ မႈလ ေရဒီယို သတၱိၾကြ အိုက္ဆိုတုပ္ အေရအတြတ္ တ၀က္တိတိ ကုန္ဆံုးရန္ ၾကာခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရဒီယို သတၱိၾကြျခင္း ဆိုသည္မွာ မတည္ျမဲေသာ ေရဒီယို အိုက္ဆိုတုပ္မ်ားမွ တည္ျမဲေသာ ( Stable State ) အိုက္ဆိုတုပ္ ျဖစ္ရန္ အယ္လ္ဖာ၊ ဘီတာ၊ ဂမ္မာ ေရာင္ျခည္မ်ား ထုတ္လႊတ္ ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေရဒီယို သတၱိၾကြ အိုက္ဆိုတုပ္ Carbon-14 သည္ ဘီတာ ေရာင္ျခည္ ထုတ္လႊတ္ၿပီး၊ Nitrogen-14 အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ 

 

Carbon-14 ၏ သက္တမ္း၀က္ သည္ 5740 ႏွစ္ျဖစ္သည္။ Carbon-14 ၁၀-ဂရမ္ ရွိသည္ဆိုပါစို႕။ 5740 ႏွစ္ၾကာလွ်င္ Carbon-14 ၅-ဂရမ္ သာလွ်င္ က်န္ရွိမည္။ က်န္ ၅-ဂရမ္မွာ Nitrogen-14 အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ သြားသည္။ မူလ ေရဒီယိုသတၱိၾကြ အိုက္ဆိုတုပ္ Carbon-14 တ၀က္ကုန္ဆံုး သြားေသာေၾကာင့္၊ ေရဒီယိုသတၱိၾကြမႈ႕ ( Radioactivity ) သည္လည္း တ၀က္ ကုန္ဆံုး သြားေပေတာ့တယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း 5740 ၾကာလွ်င္ ၂-ဂရမ္ခြဲ သာလွ်င္ က်န္ရွိေပေတာ့မည္။  

 

မူလ ေရဒီယိုသတၱိၾကြ အိုက္ဆိုတုပ္ Carbon-14 ကုိ Parent Atom ဟုသံုးႏႈန္းၿပီး၊ ဘီတာေရာင္ျခည္ ထုတ္လႊတ္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ့ Nitrogen-14 ကို Daughter Atom ဟုေခၚပါတယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ အခ်ိန္ၾကာလာသည္ႏွင့္ အမွ် Parent Atom ကုန္ဆံုးလာၿပီး၊ Daughter Atom မ်ားျပားလာမည္သာ ျဖစ္သည္။ 

 

အခ်ိန္ t တြင္ ရွိေသာ ေရဒီယို သတိၱၾကြမႈ႕ ( Radioactivity ) ကုိသိႏုိင္ရန္၊ အခ်ိန္ t ကို သက္တမ္း၀က္ ႏွင့္စားၿပီး၊ ပါ၀ါတင္ကာ မူလ ေရဒီယို သတၱိၾကြမႈ႕ႏွင့္ ေျမွာက္သည္။

 

အခ်ိန္ t ကို သက္တမ္း၀က္ႏွင့္ စားကာ ပါ၀ါတင္ၿပီး၊ မႈလ ေရဒီယို သတၱိၾကြ အိုက္ဆိုတုပ္ အေရအတြတ္ နွင့္ ေျမွာက္လွ်င္ အခ်ိန္ t ၾကာၿပီး က်န္ရွိေနမည္႕ ေရဒီယိုအိုက္ဆိုတုပ္ အေရအတြတ ကိုရရွိေပလိမ့္မည္။ 

 

ေရဒီယိုသတၱိၾကြ အိုက္ဆိုတုပ္တစ္ခ်ိဳ႕၏ သက္တမ္း၀က္ႏွင့္ ထုတ္လႊတ္ေသာ ေရာင္ျခည္ အမ်ိဳးအစားမ်ားကို ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

သက္တမ္း၀က္အေၾကာင္း ဗီဒီယိုဖိုင္ေလးပါ